Powtarzające się świadczenia niepieniężne na rzecz spółki – na co trzeba uważać?

Podstawowym obowiązkiem wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością jest wniesienie wkładów na pokrycie udziałów w kapitale spółki. Umowa spółki może przewidywać jednak różnego rodzaju inne zobowiązania. Jednym z nich są świadczenia niepieniężne świadczone na rzecz osoby prawnej. Co należy wiedzieć o świadczeniach niepieniężnych i jak je prawidłowo rozliczyć?

Na czym polega obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki?

Kodeks spółek handlowych w art. 176 k.s.h. przewiduje możliwość zobowiązania wspólnika do powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Taką możliwość trzeba wprowadzić do umowy spółki już przy jej tworzeniu lub w drodze zmiany umowy. Wspólnicy powinni pamiętać, że uproszczony tryb S24 nie daje możliwości dodania do umowy obowiązku świadczeń niepieniężnych. Niezbędne będzie skorzystanie z pomocy notariusza i utworzenie spółki w tradycyjny sposób – w formie aktu notarialnego.

Przykłady świadczeń niepieniężnych

Na czym polegają powtarzające się świadczenia? Może być to np.:

• udzielanie porad prawnych lub księgowych. Konsultacja prawna lub księgowa 1 raz w miesiącu; 
• prowadzenie kampanii reklamowej, np. przez media społecznościowe lub SEO/SEM, wyemitowanie reklamy w mediach społecznościowych 2 razy w miesiącu
• sporządzania audytów, raportów i innego rodzaju analiz na rzecz spółki. Audyt działu sprzedaży na koniec każdego miesiąca

Przepisy kodeksu spółek handlowych nakazują oznaczenie w umowie rodzaju i zakresu świadczeń. W tym zakresie obowiązuje w zasadzie dowolność pod warunkiem, że będzie możliwe ustalenie po stronie spółki, czego może ona oczekiwać od wspólnika. Jako przykład można wskazać świadczenie usług doradztwa podatkowego przez trzy dni w tygodniu w godzinach od 12:00 do 14:00.

Jak przedstawić wynagrodzenie wspólnika w umowie spółki?

Z tytułu wykonywania powtarzających się świadczeń wspólnik otrzymuje wynagrodzenie. Zgodnie z art. 176 kodeksu spółek handlowych jego wysokość nie może przekraczać cen lub stawek przyjętych w obrocie. Ustawodawca nie wskazuje, jak należy rozumieć takie pojęcie, choć w doktrynie sugeruje się odwołanie do obszaru objętego działalnością gospodarczą spółki. Najwięcej swobody mają pod tym względem spółki działające na arenie międzynarodowej, ponieważ w ich przypadku powtarzalne świadczenia niepieniężne mogą być wynagrodzone w zasadzie dowolnie. W razie wątpliwości podatnik ma też możliwości wystąpienia do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie interpretacji indywidualnej, która rozwieje wątpliwości co do tego, jak wynagradzać świadczenia niepieniężne wspólnika.

Wprowadzenie świadczeń niepieniężnych w umowie spółki obliguje spółkę do wypłaty wynagrodzenia niezależnie od tego, czy sprawozdanie finansowe spółki wykazało zysk w ubiegłym roku podatkowym. Z tego względu powtarzalnych świadczeń niepieniężnych można używać wygodniej niż dywidendy, aby wynagrodzić wspólnika spółki. Jeżeli sprawozdanie nie wykazuje zysku, dywidendy nie można wypłacić.

Czy za zgodą spółki zobowiązanie wspólnika może być nieodpłatne?

Wspólnik zobowiązany do świadczeń niepieniężnych na podstawie postanowień umowy spółki teoretycznie może działać nieodpłatnie. W przypadku braku wypłaty wynagrodzenia osoba prawna ma jednak obowiązek rozpoznać przychód podatkowy na gruncie ustawy o CIT. Spółka będąca małym podatnikiem zapłaci 9% CIT, pozostałe 19% CIT.

Kto jest płatnikiem podatku dochodowego w przypadku świadczenia niepieniężnego?

Wynagrodzenie otrzymywane za świadczenia niepieniężne należy opodatkować – to oczywiste. Pytanie brzmi jednak, w jaki sposób wspólnik powinien rozliczyć takie wynagrodzenie.

Wynagrodzenie wypłacane wspólnikowi podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Wynagrodzenie za świadczenie niepieniężne należy potraktować jako przychód z innych źródeł. Dochód podlega ujawnieniu w rocznej deklaracji. Rozlicza się go całościowo w zeznaniu rocznym, nie występuje obowiązek pobrania zaliczek na podatek PIT.

Spółka w tym przypadku nie jest płatnikiem. Wystawia jedynie PIT-11, który przekazuje wspólnikowi oraz naczelnikowi urzędu skarbowego.

Co ze wspólnikami, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą? Taki wspólnik będzie fakturował spółkę podobnie, jak osoba trzecia wykonująca analogiczne świadczenie.

Jeżeli wartość świadczenia przekroczy 200 tysięcy brutto w skali roku albo jest ono objęte podatkiem obrotowym od “pierwszej złotówki”, pojawi się również obowiązek zapłaty VAT. Są to jednak stosunkowo rzadkie przypadki.

Obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych a zbycie udziału w spółce

Warto wspomnieć, że obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych wspólnika nie ma charakteru osobowego, ale jest związany z konkretnym udziałem. Z tego względu w umowie spółki należy wyraźnie wskazać, które udziały wiążą się z dodatkowymi obligacjami.

Co więcej, zbycie takiego udziału powoduje, że obowiązek przechodzi na nabywcę udziału, który z chwilą zawarcia umowy sprzedaży (koniecznie w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym) staje się jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem w stosunku do spółki.

Czy świadczenia niepieniężne wspólników mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów?

Uwzględniając aktualne stanowisko organów podatkowych, należy wskazać, że wynagrodzenie wypłacane jako ekwiwalent powtarzających świadczeń niepieniężnych, które otrzymuje wspólnik spółki, może być zaliczone do kosztów uzyskania przychodu spółki (vide: pismo Dyrektora KIS z dnia 18 listopada 2022 r., znak: 0114-KDIP2-2.4010.166.2022.2.KW.). Należy pamiętać, że kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów, a także zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

W praktyce oznacza to, że świadczenia niepieniężne mogą zostać wykorzystane jako sposób na optymalizację podatkową spółki i obniżenie opodatkowania wobec spółki.

Czy świadczenia pieniężne na rzecz spółki wiążą się z obowiązkiem ubezpieczeń społecznych?

W przypadku powtarzających się świadczeń na rzecz spółki wynagrodzenie wspólnika nie jest objęte obowiązkiem ubezpieczenia w myśl art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wspólnik otrzymujący wynagrodzenie nie musi opłacać od niego składki społecznej i składki zdrowotnej, a jedynie odprowadzić podatek dochodowy. Z uwagi na fakt, że nie występują tutaj ubezpieczenia społeczne, powtarzające się świadczenia niepieniężne stanowią wygodny i tani sposób na wypłatę pieniędzy z majątku spółki.

Spółki planujące świadczenia niepieniężne powinny skorzystać ze wsparcia profesjonalistów, aby prawidłowo oznaczyć obowiązki wspólnika oraz jego wynagrodzenie. W razie wątpliwości warto skorzystać ze wsparcia profesjonalistów. Biuro rachunkowe MAZA wspiera wszystkie podmioty działające w obrocie gospodarczym.