Podatek u źródła 2022/2023 (WHT) – ważne informacje

Podatek u źródła (ang. Withholding Tax, WHT) to nazwa zryczałtowanego podatku dochodowego (zarówno PIT, jak i CIT). Jest on pobierany w przypadku płatności dokonywanych transgranicznie, jeżeli podatnik ma inną rezydencję podatkową niż podmiot dokonujący wypłaty należności. Wysokość podatku u źródła może wynikać z wewnętrznych przepisów danego państwa, jak i być wskazana w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Co warto wiedzieć o tej należności i czy da się uniknąć podatku u źródła?

Czym jest podatek u źródła i kto go zapłaci?

Podatek u źródła jest zryczałtowaną formą podatku dochodowego. Do jego zapłaty zobowiązani są podatnicy, którzy mają siedzibę, zagraniczny zakład lub miejsce zamieszkania w kraju, w którym powstaje dochód. Płatnikiem podatku u źródła jest podmiot, który ma siedzibę w Polsce, gdzie powstaje dochód. Podatnikiem jest podmiot, który otrzymuje wypłatę transgraniczną.

Podatek u źródła płacą co do zasady polskie firmy, które wypłacają świadczenia na rzecz zagranicznych kontrahentów, niebędących rezydentami. W określonych przez prawo sytuacjach podatek WHT może dotyczyć także rezydentów. Szczegóły dotyczące podatku u źródła zostały uregulowane ustawach:

• o podatku dochodowym od osób fizycznych;
• o podatku dochodowym od osób prawnych.

Kto jest zobowiązany do opłacania podatku u źródła

Podatek u źródła dotyczy przychodów uzyskanych z określonych tytułów zarówno przez osoby prawne, jak i osoby fizyczne, przy czym decydujące znaczenie może mieć status rezydenta.

Podatek u źródła WHT a osoby prawne

Zryczałtowany podatek dochodowy pobierany jest od osób prawnych zarówno będących, jak i niebędących rezydentami z tytułu dywidend oraz innych przychodów uzyskanych z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pod warunkiem, że mają one swoją siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z kolei podmiot niebędący rezydentem płaci podatek m.in. z tytułu odsetek, praw autorskich i praw pokrewnych, opłat w zakresie działalności widowiskowej, sportowej i księgowej oraz za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej.

Obowiązek pobrania podatku u źródła a osoby fizyczne

W przypadku osób fizycznych opodatkowanie obejmuje przychody nierezydentów m.in. z tytułu należnych opłat licencyjnych, dywidend, emerytur, rent czy wykonywania wolnych zawodów.

Jakie przychody są objęte podatkiem u źródła?

Przepisy prawa podatkowego wprowadzają szereg kategorii przychodów, dla których zastosowanie ma podatek WHT w jednej z kilku stawek. W razie wątpliwości warto zasięgnąć opinii biura rachunkowego, ponieważ nie zawsze obliczenie podatku będzie proste. Poniżej prezentujemy przykłady poszczególnych – mniej oczywistych – usług ze wskazaniem stawek podatkowych:

• 20% – udostępnienie tajemnicy receptury, przypadki użytkowania urządzenia przemysłowego oraz usług rekrutacji pracowników;
• 10% – przychody uzyskane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z lotniczego rozkładowego przewozu pasażerskiego, skorzystanie, z którego wymaga posiadania biletu lotniczego;
• 19% – przychody z dywidend oraz innych przychodów z tytułu zysków osób prawnych.

Nowe zasady poboru podatku u źródła od 2023 roku

Od 1 stycznia 2022 r. w kontekście podatku u źródła obowiązuje mechanizm Pay and Refund. Stanowi on, że płatnik zobowiązany do pobrania świadczenia publicznoprawnego od podatnika ma obowiązek pobrania podatku u źródła w pełnej wysokości (według stawki ustawowej), zamiast korzystać z ulg i zwolnień. Dopiero w drugiej kolejności składa się wniosek o zwrot podatku.

Konstrukcja ta została znowelizowana w drodze rozporządzenia Ministra Finansów poprzez wydłużenie terminu do złożenia oświadczenia WH-OSC przez płatnika. Wcześniej oświadczenie było ważne przez okres 2 miesięcy po miesiącu złożenia. Potrzeba płatności dokonywanych na rzecz podatnika uzasadniała konieczność złożenia oświadczenia następczego w terminie 7 dni po upływie ważności oświadczenia pierwotnego.

Obecnie oświadczenie WH-OSC jest ważne do końca roku podatkowego, w którym zostało złożone. Z kolei oświadczenie następcze można złożyć w ciągu miesiąca po zakończeniu roku podatkowego przez płatnika.

Odświeżone regulacje mają za zadanie ułatwić zarówno podatnikom, jak i płatnikom rozliczanie podatku u źródła, dając więcej czasu na realizację transakcji.

Preferencje i możliwości zwolnienia z podatku u źródła

Według obowiązujących przepisów podatnik jest zobowiązany do zachowania należytej staranności przy weryfikacji warunków zastosowania preferencyjnej stawki podatku lub jego niepobrania.

Przede wszystkim mechanizm Pay and Refund nie obowiązuje m.in. w sytuacji, gdy wypłacane dywidendy, odsetki i opłaty licencyjne nie przekroczą kwoty 2 mln złotych i są dokonywane na rzecz polskich rezydentów podatkowych lub podmiotów niepowiązanych. Jest on wyłączony także w stosunku do określonych usług, np. księgowych, reklamowych, badania rynku czy zarządzania i kontroli. Jeżeli kwota świadczenia przekroczy 2 mln złotych, niezbędne będzie uzyskanie opinii o stosowaniu preferencji.

Wniosek o wydanie opinii o stosowaniu preferencji należy złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, który zajmuje stanowisko w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Opinia jest ważna przez 36 miesięcy i podlega opłacie w wysokości 2 tysięcy złotych.

Inną możliwością na uniknięcie zapłaty podatku u źródła lub zapłaty go w obniżonej stawce jest złożenie przez podatnika oświadczenia WH-OSC (dla osób prawnych) lub WH-OSP (dla osób fizycznych). O ile w przypadku opinii o uldze rozstrzyga organ, decydując się na złożenie oświadczenia WH, to podatnik zaświadcza, że zachodzą przesłanki do niepobrania podatku lub zastosowania stawki podatku wynikającej z przepisów szczególnych.

Podatek u źródła w 2022/2023. Co trzeba zapamiętać?

Najnowsze zmiany w przepisach przewidują, że istnieje możliwość niepobrania podatku u źródła nie tylko w razie złożenia oświadczenia WH-OSC albo WH-OSP. Niezbędne jest przedłożenie opinii o stosowaniu preferencji wydawanej przez naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla siedziby podmiotu w terminie do 6 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Wypłaty muszą jednak dotyczyć odsetek, praw autorskich, licencji albo dywidend.

Naczelnik urzędu skarbowego może odmówić wydania opinii, jeżeli:

• powziął uzasadnione wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym dołączonej dokumentacji lub oświadczeń podatnika;
• ma uzasadnione przypuszczenia, że zasadne jest odwołanie się do klauzuli GAAR albo środków ograniczających umowne korzyści;
• uzna, że podatnik nie prowadzi rzeczywistej działalności gospodarczej w kraju siedziby podatnika dla celów podatkowych.

Podsumowanie i wnioski

Podatek u źródła to zobowiązanie dotyczące przede wszystkim podmiotów wypłacających świadczenia na rzecz nierezydentów w transakcjach transgranicznych. Pomimo sukcesywnych zmian nadal przepisy w tym zakresie budzą sporo wątpliwości, dlatego planując transakcje zagraniczne, warto zasięgnąć wsparcia doświadczonych specjalistów z zakresu księgowości.

Biuro rachunkowe MAZA pomaga w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. Analizujemy obowiązujące przepisy, uwzględniając prawną oraz ekonomiczną sytuację klienta i znajdujemy optymalne rozwiązanie. Analizujemy warunki skorzystania z opinii o stosowaniu preferencji i zasadność składania oświadczeń WH.